Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή της Παναγίας στο Μεσαθούρι ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου δικιόνιου ναού με τρούλο με τρίπλευρη αψίδα στα ανατολικά. Στεγάζεται με καμάρες στα τέσσερα σκέλη του σταυρού, στα ανατολικά με καμάρες και στα δυτικά με σταυροθόλια. Στο ναό έχουν πραγματοποιηθεί εκτεταμένες επισκευές, όπως η επέκταση προς τα δυτικά, το 1879, βάσει εντοιχισμένης επιγραφής, για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών και η κατασκευή του νεώτερου κωδωνοστασίου στα νοτιοδυτικά.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ορλάνδος Αν., Βυζαντινά Μνημεία. Η Κοίμηση της Θεοτόκου στο Μεσαθούρι, Α.Β.Μ.Ε. τ. Η΄, Αθήνα 1955-1956, 49-53.
Μπούρας Χ. – Μπούρα Λ., Η Ελλαδική Ναοδομία κατά τον 12ο αι., Αθήνα 2002, 69-70.
Πάλλης Γ., «Η γλυπτική της μέσης βυζαντινής περιόδου στην Άνδρο (9ος – 12ος): μία αποτίμηση», Νήσος Άνδρος, Παράδοση, Πολιτισμός Ανάπτυξη, Κοινωνία, 3, Αθήνα 2009, σ. 44-46.
